Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2024

Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης 2024: Αντιμετωπίζουμε τη ρητορική μίσους μέσα από την Εκπαίδευση!

 

Το 2018, η  Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. ανακήρυξε την 24η Ιανουαρίου ως Διεθνή Ημέρα Εκπαίδευσης, προκειμένου να υπογραμμίσει την ανάγκη για προώθηση μετασχηματιστικών δράσεων για συμπεριληπτική, δίκαιη και ποιοτική εκπαίδευση για όλους.

Η φετινή Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης ήταν αφιερωμένη στην αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους, ενός φαινομένου που στις μέρες μας έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και εκδηλώνεται έντονα, εντός και εκτός διαδικτύου, με τη μορφή διακρίσεων, ρατσισμού, ξενοφοβίας.

Η εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικοί κατέχουν διαχρονικά κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια υπέρ των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, της Ειρήνης και της Αειφορίας. Η διδασκαλία και η μάθηση πρέπει να έχουν μετασχηματιστικό προσανατολισμό, στηρίζοντας μαθητές/τριες να αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες, αξίες και στάσεις που θα τους καταστήσουν φορείς ειρήνης, αλλαγής και αειφορίας στις κοινότητές τους. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση/Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ).

Συνεχίζουμε να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε εκπαιδευτικές δράσεις, όλο τον χρόνο, με επίκεντρο τον περιορισμό της ρητορικής μίσους και των επιπτώσεών της.

#StopHateSpeech #InternationalEducationDay #TransformingEducation #EnvironmentalEducation #SustainabilityEducation

Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024

Επιστημονικό Περιοδικό «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία» - Κυκλοφορία νέου τεύχους

 

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος (αρ. 2, τόμ. 5,  2023) του επιστημονικού περιοδικού με τίτλο «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία» που εκδίδει η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕΛ.Ε.ΕΤ.Π.Ε.Α.). Μπορείτε να το επισκεφθείτε εδώ:

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/enveducation

Στο νέο τεύχος δημοσιεύονται τέσσερα (4) άρθρα ανοικτής πρόσβασης.

Το πρώτο άρθρο, με τίτλο ‘Νοηματοδότηση της έννοιας της «αειφορίας» μέσα από τις αφηγήσεις εκπαιδευτικών της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την πρακτική τους.’, υπογράφεται από τις κ.κ. Αικατερίνη Νταή και Μαρία Δασκολιά. Σε αυτό παρουσιάζεται μια αφηγηματική έρευνα για τους τρόπους νοηματοδότησης της έννοιας της «αειφορίας» από εκπαιδευτικούς που ασχολούνται συστηματικά με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση/Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ). Η έρευνα βασίστηκε σε συνεντεύξεις με τρεις γυναίκες εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με προέλευση από τις Φυσικές Επιστήμες, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της σκέψης και της πρακτικής τους πάνω στη βάση της βιωμένης εκπαιδευτικής εμπειρίας τους. Συζητούνται τα αποτελέσματα της έρευνας και η σημασία της αφηγηματικής προσέγγισης ως μιας αναστοχαστικής διεργασίας, που συμβάλλει στη νοηματοδότηση και επαναδιαπραγμάτευση αμφιλεγόμενων εννοιών, όπως εκείνη της «αειφορίας».

Εδώ η πλήρης βιβλιογραφική αναφορά:

Νταή Α., & Δασκολιά Μ. (2023). Νοηματοδότηση της έννοιας της «αειφορίας» μέσα από τις αφηγήσεις εκπαιδευτικών της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την πρακτική τους. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 5(2), 1–24. https://doi.org/10.12681/ees.35423

Το δεύτερο άρθρο έχει τίτλο ‘Η κυρίαρχη αντίληψη για τα μη ανθρώπινα ζώα ως αντικείμενο εκμετάλλευσης στα σχολικά εγχειρίδια του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος’ και υπογράφεται από την κ. Θεοδώρα Βαρβαρρήγου. Σε αυτό εξετάζεται μέσα από ανάλυση περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος «Μελέτη Περιβάλλοντος» εάν και πώς εμφανίζεται η κυρίαρχη αντίληψη που αντιμετωπίζει τα μη ανθρώπινα ζώα ως αντικείμενο εκμετάλλευσης. Η εργασία αναφέρεται στον σπισισμό/ειδισμό ως μορφή διάκρισης και σε σύγχρονες θεωρίες που αμφισβητούν την κυρίαρχη κοινωνική αντίληψη για τα μη ανθρώπινα ζώα, ενώ αναλύει τον ρόλο της εκπαίδευσης. Η ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων έδειξε ότι τα σχολικά εγχειρίδια αναπαράγουν την αντίληψη περί εκμετάλλευσης των ζώων και προβάλλουν ποικίλες πτυχές αυτής, ενώ δεν προτείνονται εναλλακτικοί και πιο ηθικοί τρόποι προσέγγισης των ζώων.

Εδώ η πλήρης βιβλιογραφική αναφορά:

Βαρβαρρήγου Θ. (2023). Η κυρίαρχη αντίληψη για τα μη ανθρώπινα ζώα ως αντικείμενο εκμετάλλευσης στα σχολικά εγχειρίδια του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 5(2), 25–42. https://doi.org/10.12681/ees.31205

Το άρθρο που επιγράφεται ‘Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Ειδική Αγωγή. Η περίπτωση των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης το έτος 2018-19’ υπογράφεται από τις κ.κ. Μαριάννα Καλαϊτζιδάκη και Ροδάνθη Λυράκη. Σε αυτό αναλύονται τα πλεονεκτήματα από τη συμμετοχή μαθητών/τριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ε.ε.α.) και αναπηρία σε προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ). Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ποσοτική έρευνα που υλοποιήθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας με στόχο την καταγραφή πρακτικών, απόψεων και άλλων στοιχείων σχετικά με τη συμμετοχή μαθητών και μαθητριών με ε.ε.α και αναπηρία στα προγράμματα των 53 Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της χώρας. Η έρευνα διαπιστώνει ότι αν και πολλά ΚΠΕ-ΚΕΠΕΑ καταβάλλουν προσπάθειες στον τομέα αυτό, άλλα, αναγνωρίζουν μεν τη σημασία, αλλά χρειάζονται περαιτέρω δράση και κρατική υποστήριξη για την απόκτηση του αναγκαίου εξοπλισμού, πλήρη προσβασιμότητα των υποδομών και επιμόρφωση της παιδαγωγικής ομάδας.

Εδώ η πλήρης βιβλιογραφική αναφορά:

Καλαϊτζιδάκη Μ., & Λυράκη Ρ. (2023). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Ειδική Αγωγή. Η περίπτωση των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης το έτος 2018-19. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 5(2), 43–57. https://doi.org/10.12681/ees.33142

Τέλος, στο άρθρο των κ.κ. Γεώργιου Καλομπρατσίδη και Αθανάσιου Μόγια με τίτλο ‘Αξιολόγηση Διδακτικής Μαθησιακής Ακολουθίας με αντικείμενο το μεσογειακό λιμνοθαλάσσιο οικοσύστημα από μαθητές Δημοτικού: Μελέτη περίπτωσης’ παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης με δείγμα 20 μαθητών της έκτης τάξης Δημοτικού, στην οποία εφαρμόστηκε η Διδακτική Μαθησιακή Ακολουθία (ΔΜΑ). Συγκεκριμένα, η μελέτη περιλάμβανε αρχική αποτύπωση των γνώσεων των μαθητών γύρω από τα λιμνοθαλάσσια οικοσυστήματα και του βαθμού φιλικών προς αυτά στάσεων, και την εκ νέου αποτύπωσή τους μετά τη διενέργεια στοχευμένων δράσεων εντός τάξης με την αξιοποίηση σχετικού εκπαιδευτικού υλικού και την τελική αξιολόγηση αμέσως μετά το πέρας μιας σειράς δραστηριοτήτων στο πεδίο. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι γνώσεις και οι στάσεις των μαθητών, αρχικά περιορισμένες, εξελίχθηκαν σημαντικά στη συνέχεια, μετά τη διδακτική παρέμβαση στην τάξη και ενισχύθηκαν με την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων πεδίου.

Εδώ η πλήρης βιβλιογραφική αναφορά:

Καλομπρατσίδης Γ., & Μόγιας Α. (2023). Αξιολόγηση Διδακτικής Μαθησιακής Ακολουθίας με αντικείμενο το μεσογειακό λιμνοθαλάσσιο οικοσύστημα από μαθητές Δημοτικού: Μελέτη περίπτωσης. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 5(2), 58–71. https://doi.org/10.12681/ees.35318

Το περιοδικό «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία» αποτελεί ηλεκτρονική επιστημονική έκδοση της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕΛ.Ε.ΕΤ.Π.Ε.Α.). Σε αυτό δημοσιεύονται πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες και μελέτες στην ελληνική ή στην αγγλική γλώσσα, κατόπιν διπλής ανώνυμης κρίσης, καθώς επίσης παρουσιάσεις βιβλίων και γενικότερα εκδόσεων και σημαντικών γεγονότων.

Η διαδικασία υποβολής εργασιών για το επόμενο τεύχος του Περιοδικού ξεκίνησε!

Για περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες για την εγγραφή και υποβολή εργασιών, μπορείτε να επισκεφθείτε τον σύνδεσμο:

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/enveducation/about/submissions

 

Δευτέρα 22 Ιανουαρίου 2024

Η ΠΕ/ΕΑΑ στην Προσχολική Ηλικία: Σχεδιασμός και εφαρμογή καινοτόμων παιδαγωγικών πρακτικών μέσα και έξω από το σχολείο

 

Η ανάπτυξη της σχέσης των παιδιών-μαθητών με τη φύση, στο σχολείο και στην πόλη τους, και η καλλιέργεια δημιουργικών ικανοτήτων επίλυσης περιβαλλοντικών προβλημάτων και δράσεων για την αειφορία αποτελούν βασικούς άξονες στον σχεδιασμό παιδαγωγικών πρακτικών στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην προσχολική ηλικία. Αντίστοιχα μεγάλη έμφαση δίνεται στην έρευνα γύρω από τα θέματα αυτά διεθνώς.

Δύο σχετικές ερευνητικές εργασίες που έλαβαν χώρα σε ελληνικά σχολεία δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Environmental Education Research.

Η πρώτη, με τίτλοInto the park: exploring preschool children’s experience in a local urban park, αφορά σε μια μελέτη περίπτωσης. Σε ένα Νηπιαγωγείο της Αττικής και στο πλαίσιο ενός προγράμματος ΠΕ/ΕΑΑ που σχεδιάστηκε με αυτόν τον σκοπό, αξιοποιήθηκαν συμμετοχικές και ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές ποιοτικής έρευνας, όπως η «περιπατητική συνέντευξη», για την καταγραφή αφηγήσεων 5χρονων παιδιών-μαθητών γύρω από την εμπειρία τους σε ένα κοντινό πάρκο, στη γειτονιά του σχολείου τους. Η έρευνα ανέδειξε τρία επίπεδα περιβαλλοντικής εμπειρίας των παιδιών στο αστικό πάρκο και συζητά τη σημασία ενσωμάτωσης αυτής της γνώσης στον σχεδιασμό προγραμμάτων ΠΕ/ΕΑΑ στην προσχολική ηλικία.

Εδώ μπορείτε να βρείτε την πλήρη βιβλιογραφική αναφορά:

Η δεύτερη εργασία, με τίτλο Enhancing preschoolerscreativity through art-based environmental education for sustainability, αναφέρεται σε μια έρευνα δράσης που διεξήχθη σε ένα άλλο Νηπιαγωγείο της Αττικής, στο πλαίσιο ενός προγράμματος ΠΕ/ΕΑΑ, που βασίστηκε και αξιοποίησε τις εικαστικές τέχνες με ένα διττό ρόλο: ως παιδαγωγική προσέγγιση και ως ερευνητική μέθοδος. Στόχος της εκπαιδευτικής παρέμβασης ήταν η ανάδειξη και καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης των παιδιών-μαθητών στην προσέγγιση περιβαλλοντικών προβλημάτων. Η δημοσίευση εστιάζεται στις σημαντικές συνθήκες που επιτρέπουν την ανάδυση της δημιουργικότητας των νεαρών μαθητών, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται ένα κατάλληλο παιδαγωγικό πλαίσιο που είναι ανοικτό στην καινοτομία, και υποστηρικτικοί εκπαιδευτικοί, που ενσωματώνουν ευφάνταστες, συνεργατικές και αναστοχαστικές προσεγγίσεις για να ξεδιπλώσουν το δημιουργικό δυναμικό των μαθητών τους.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη τη δημοσίευση εδώ: