Με τέσσερα
άρθρα και αντίστοιχες σε αριθμό επικεντρώσεις αναπτύσσεται η τρίτη θεματική
ενότητα της συλλογικής έκδοσης που είναι αφιερωμένη στην Ομότιμη Καθηγήτρια του
ΕΚΠΑ κυρία Ευγενία Φλογαΐτη και κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Περιοδικό
«Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία». Η θεματική αυτή, με τίτλο
«Ικανότητες», αναλύει τη σημασία της δημιουργικότητας, της συστημικής σκέψης,
της κριτικής σκέψης και της ενσυνειδητότητας στην αντιμετώπιση των σύνθετων
ζητημάτων περιβάλλοντος και αειφορίας, αλλά και στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για
το Περιβάλλον και την Αειφορία.
Στο πρώτο
από τα κείμενα, με τίτλο «Δημιουργικότητα
και εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία: μια γόνιμη και εξελισσόμενη
σχέση», που υπογράφει η Δρ. Μαριάνθη Καλαφάτη, Εκπαιδευτικός και
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική
Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζεται η
δημιουργικότητα ως καίριας σημασίας ικανότητα, που μπορεί να ξεκλειδώσει το
ανθρώπινο δυναμικό και να συμβάλει στην ανάδυση νέων και πρωτοποριακών
προτάσεων δράσης για μια ισορροπημένη διαβίωση του ανθρώπου στον πλανήτη.
Επίσης, μέσα από το κείμενο στοιχειοθετείται ο εξέχων ρόλος της δημιουργικότητας
στην εκπαίδευση, τεκμηριώνεται η γόνιμη και αλληλεπιδραστική σχέση της με την
αειφορία και αναδεικνύεται η ανάγκη κατάρτισης των μελλοντικών εκπαιδευτικών
για την καλλιέργεια της δημιουργικότητας στο πλαίσιο της θεωρητικής και
πρακτικής προετοιμασίας τους.
Εδώ θα
βρείτε την πλήρη αναφορά:
Καλαφάτη, Μ.
(2023). Δημιουργικότητα
και εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία: μια γόνιμη και εξελισσόμενη
σχέση. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για
την Αειφορία, 5(1), Ειδικό θεματικό
τεύχος με τίτλο «Σύγχρονες διαστάσεις της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την
Αειφορία» αφιερωμένο στην Ομ. Καθηγήτρια Ευγενία Φλογαΐτη, 80-94. DOI: https://doi.org/10.12681/ees.35764
Το επόμενο
άρθρο της ενότητας, που φέρει τον τίτλο «Η
πολυπλοκότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων και η αναγκαιότητα καλλιέργειας
της συστημικής σκέψης στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την
Αειφορία», είναι η συμβολή του Βασίλη Παπαβασιλείου, Καθηγητή στο Τμήμα
Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου
Αιγαίου, στη σχετική συζήτηση. Δεδομένης της συνθετότητας των περιβαλλοντικών
προβλημάτων, καθώς προκύπτουν από την αλληλεπίδραση πολύπλοκων συστημάτων, η
αποτελεσματική προσέγγισή τους χωρίς την ανάπτυξη της συστημικής σκέψης
φαίνεται αδύνατη. Το κείμενο αναγνωρίζει τη συστημική προσέγγιση ως θεμελιώδες
συστατικό στοιχείο της μεθοδολογίας για την κατανόηση των περιβαλλοντικών
ζητημάτων και προτείνει η καλλιέργεια της συστημικής σκέψης να ξεκινά από την
προσχολική εκπαίδευση, σε συνεργασία με την οικογένεια. Η αναγκαιότητα αυτή
διασυνδέεται στην εργασία και με την αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων και
των σχολικών βιβλίων, καθώςς και με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Εδώ η πλήρης
αναφορά του άρθρου:
Παπαβασιλείου,
Β. (2023). Η
πολυπλοκότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων και η αναγκαιότητα καλλιέργειας
της συστημικής σκέψης στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την
Αειφορία. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
για την Αειφορία, 5(1), Ειδικό
θεματικό τεύχος με τίτλο «Σύγχρονες διαστάσεις της Εκπαίδευσης για το
Περιβάλλον και την Αειφορία» αφιερωμένο στην Ομ. Καθηγήτρια Ευγενία Φλογαΐτη,
95–107. DOI: https://doi.org/10.12681/ees.35765
Στη
συνέχεια, ο Τάσος Παπανικολάου, Επίκουρος Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος
Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, με το άρθρο του «Κριτική Σκέψη και Εκπαίδευση για το
Περιβάλλον και την Αειφορία: Μια άρρηκτη σχέση» εξηγεί ακριβώς αυτή τη
σχέση, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της δεύτερης στην ανάπτυξη της πρώτης. Η
κριτική σκέψη θεωρείται μία από τις βασικές ικανότητες που χρειάζεται να έχουν
οι πολίτες, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν υπεύθυνα και εποικοδομητικά σε κοινωνικοπολιτικές
διαδικασίες που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη. Περιγράφεται, δε, από τη σκοπιά
της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία ως η ικανότητα αμφισβήτησης
προτύπων, πρακτικών και απόψεων, αναστοχασμού πάνω στις αξίες, τις αντιλήψεις και
τις δράσεις, καθώς και η τοποθέτηση στη συζήτηση για την αειφορία. Οι
εκπαιδευτικοί αποτελούν το «κλειδί» για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης στα
σχολεία, γι’ αυτό και η δική τους προετοιμασία και άσκηση στην ικανότητα αυτή
κρίνεται καθοριστική.
Η πλήρης
αναφορά του άρθρου:
Παπανικολάου,
Α. (2023). Κριτική
Σκέψη και Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία: Μια άρρηκτη σχέση.
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την
Αειφορία, 5(1), Ειδικό θεματικό
τεύχος με τίτλο «Σύγχρονες διαστάσεις της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την
Αειφορία» αφιερωμένο στην Ομ. Καθηγήτρια Ευγενία Φλογαΐτη, 108–123. DOI: https://doi.org/10.12681/ees.35771
Τέλος με το
άρθρο της «H απομάγευση του φυσικού
κόσμου και η υπόσχεση της ενσυνειδητότητας στο πλαίσιο της παιδαγωγικής πράξης»,
η Ίριδα Τσεβρένη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής
Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επιχειρεί να αναδείξει την ανάγκη
επαναπροσδιορισμού της σχέσης μας με τον φυσικό κόσμο στο πλαίσιο της
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μέσα από μία ενσώματη και πνευματική προσέγγιση. Η
εργασία επισημαίνει την απώλεια της πνευματικότητας στη σχέση μας με τον
υπόλοιπο φυσικό κόσμο, αλλά και την ανάγκη της συμπερίληψης του σώματος και του
πνεύματος στην παιδαγωγική πράξη, αξιοποιώντας αρχές και μεθόδους της
πνευματικής οικολογίας και της στοχαστικής ή περισυλλογιστικής παιδαγωγικής.
Έτσι, εξηγείται πώς η ενσυνειδητότητα μπορεί να συμβάλει στη θεραπεία της
απομάγευσης του φυσικού κόσμου, αλλά και στην οικοκεντρική προσέγγιση της
παιδαγωγικής πράξης, καθιστώντας τελικά πιο απτή την πρόταση για την ενσωμάτωση
της ενσυνειδητότητας στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.
Η πλήρης
αναφορά του άρθρου:
Τσεβρένη, Ί.
(2023). H
απομάγευση του φυσικού κόσμου και η υπόσχεση της ενσυνειδητότητας στο πλαίσιο
της παιδαγωγικής πράξης. Περιβαλλοντική
Εκπαίδευση για την Αειφορία, 5(1),
Ειδικό θεματικό τεύχος με τίτλο «Σύγχρονες διαστάσεις της Εκπαίδευσης για το
Περιβάλλον και την Αειφορία» αφιερωμένο στην Ομ. Καθηγήτρια Ευγενία Φλογαΐτη,
124–134. DOI: https://doi.org/10.12681/ees.35772
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου