Πόσο αποτελεσματικές είναι οι διάφορες παρεμβάσεις για πιο αειφορικές διατροφικές συνήθειες;

 📚 Μια ματιά στην πρόσφατη διεθνή βιβλιογραφία

Η ανάγκη να στραφούμε σε πιο αειφόρες διατροφικές επιλογές και πρακτικές είναι σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ. Ο τρόπος που τρεφόμαστε επηρεάζει έντονα το περιβάλλον, από τη χρήση γης και νερού μέχρι τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά πώς μπορούμε πραγματικά να αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες; Και ποιες δράσεις ή παρεμβάσεις φαίνεται να αποδίδουν περισσότερο;

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη, εκείνη των Ran et al. (2025), συγκέντρωσε στοιχεία από 29 ανασκοπήσεις έρευνας που δημοσιεύτηκαν την περίοδο 2018–2024, αναλύοντας την αποτελεσματικότητα των δράσεων που στοχεύουν:

• στη μείωση της σπατάλης τροφίμων και
• στη μετατόπιση των διατροφικών συνηθειών προς πιο «αειφορικά» πρότυπα.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στη μείωση της σπατάλης τροφίμων έχουν, μέχρι στιγμής, πιο απτά αποτελέσματα από εκείνες που επιδιώκουν αλλαγή στις διατροφικές επιλογές.

🔍 Ποιες παρεμβάσεις φάνηκε ότι λειτουργούν καλύτερα;

• 📢 Ενημερωτικές εκστρατείες: ενισχύουν την ευαισθητοποίηση, αλλά σπάνια οδηγούν σε μόνιμες αλλαγές της συμπεριφοράς.
• 🥗 Διαρθρωτικά μέτρα: όπως περισσότερες χορτοφαγικές επιλογές ή μικρότερες μερίδες, φαίνεται να επηρεάζουν θετικά τις αποφάσεις των καταναλωτών.
• 🔔 Οπτικά ερεθίσματα ή διακριτικές υπενθυμίσεις, όπως πινακίδες σε χώρους εστίασης, μπορεί να βοηθήσουν τους καταναλωτές να επιλέξουν πιο συνειδητά τις τροφές που θα καταναλώσουν.
• 💶 Οικονομικά κίνητρα ή ρυθμίσεις, όπως αλλαγές στις τιμές ή στη φορολόγηση, δείχνουν θετικά αποτελέσματα, ειδικά όταν συνδυάζονται με δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης.
• 🎯 Υποστήριξη και ενδυνάμωση των καταναλωτών μέσα από τον καθορισμό στόχων και την τακτική ανατροφοδότηση: βοηθά να μετατραπεί η πρόθεση σε πραγματικές αλλαγές στη συμπεριφορά.

Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων δράσεων και παρεμβάσεων είναι αυτός που μπορεί να φέρει ουσιαστικές αλλαγές. Μια τέτοια στρατηγική χρειάζεται να είναι μακροπρόθεσμη και δια-τομεακή, συνδέοντας τομείς όπως η υγεία, η γεωργία, το περιβάλλον, η επικοινωνία και η εκπαίδευση, και φυσικά να βασίζεται σε μετρήσιμα αποτελέσματα.

🌍 Η μετάβαση σε ένα πιο αειφόρο διατροφικό σύστημα δεν είναι απλή υπόθεση. Όμως, η κατανόηση του τι πραγματικά λειτουργεί είναι το πρώτο βήμα για να κάνουμε τη διαφορά, τόσο ως καταναλωτές όσο και ως κοινωνία.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

https://iopscience.iop.org/article/10.1088/2976-601X/adda4e

Ran, Y., Persson, U. M., Lindahl, T., Jonell, M., Brons, A., Macura, B., Candel, J., Abu Hatab, A., & Röös, E. (2025). Are interventions for environmentally sustainable dietary behaviours effective? A review. Environmental Research: Food Systems, 2(3), 032001. https://doi.org/10.1088/2976-601X/adda4e