Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού, ας αναλογιστούμε ότι ο τουρισμός είναι πολύ περισσότερα από μια οικονομική δραστηριότητα. Είναι άνθρωποι, εμπειρίες, πολιτισμός, φύση και σχέσεις. Κάθε ταξίδι που κάνουμε, κάθε τόπος που επισκεπτόμαστε, αφήνει ένα ίχνος – μέσα μας, αλλά και στον κόσμο γύρω μας. Καλλιεργεί νέες αξίες και στάσεις, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και ενισχύει την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι χώρες που συνδυάζουν τον τουρισμό με αειφορικά πρότυπα είναι πιο ειρηνικές, ανθεκτικές και δημιουργικές. Ταυτόχρονα, όμως, ο τουρισμός αντιμετωπίζει και πολλές προκλήσεις: περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εποχικότητα, κοινωνικές ανισότητες και πιέσεις σε ευαίσθητα οικοσυστήματα, επηρεάζουν αρνητικά κοινωνίες και περιβάλλον.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού είναι αφιερωμένη στο θέμα “Tourism and Sustainable Transformation” (Τουρισμός και Βιώσιμος Μετασχηματισμός). Η πρόταση για έναν Μετασχηματιστικό Τουρισμό (Transformative Tourism) προσεγγίζει τον τουρισμό ως ένα μέσο θετικής αλλαγής, που μετασχηματίζει τόσο τον ταξιδιώτη όσο και τον κόσμο γύρω του. Ανάλυση 250 επιστημονικών δημοσιεύσεων δείχνει ότι το πεδίο αυτό αναπτύσσεται ραγδαία, με έμφαση στην:
- προσωπική ανάπτυξη των ταξιδιωτών,
- θετικές αλλαγές στις κοινωνίες και στο περιβάλλον,
- δημιουργία νέων τρόπων σκέψης και πρακτικών που
συνδέουν την αειφορία με την τουριστική εμπειρία.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ) μπορούν να διαδραματίσουν έναν κρίσιμο ρόλο, τόσο στην τυπική/σχολική όσο και στην επαγγελματική τουριστική εκπαίδευση. Προωθώντας μετασχηματιστικές πρακτικές μάθησης – κριτικό στοχασμό, ενεργό συμμετοχή και κοινωνικά κατευθυνόμενη δράση – και ενσωματώνοντας βιωματικές δραστηριότητες, συνεργασία με τοπικές κοινότητες και εμπειρική μάθηση, μπορούν να συμβάλλουν σε μια καλύτερη αντίληψη και κατανόηση των πολυδιάστατων επιπτώσεων του τουρισμού. Μπορούν επίσης να ενισχύσουν μαθητές, επαγγελματίες αλλά και πολίτες να καλλιεργήσουν στάσεις, αξίες και δεξιότητες που προάγουν τον σεβασμό προς τη φύση, την αναγνώριση της αξίας της πολιτισμικής κληρονομιάς και την ευθύνη απέναντι στις τοπικές κοινωνίες.
Επιπλέον, η ΠΕ/ΕΑΑ μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη πιο συνειδητών και υπεύθυνων τρόπων σκέψης και λήψης αποφάσεων για αειφορικές τουριστικές πρακτικές, όπως:
- Επιλογή προορισμών που δεν είναι κορεσμένοι τουριστικά.
- Προτίμηση μορφών τουρισμού με μικρό ή θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα (πράσινος, αναγεννητικός, αργός).
- Στήριξη υπηρεσιών που ενισχύουν την τοπική κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα.
- Συμμετοχή σε δράσεις που προστατεύουν και αναδεικνύουν τα τοπικά οικοσυστήματα και πολιτιστικά αγαθά.
Ο τουρισμός μπορεί και πρέπει να γίνει μοχλός ενός αειφόρου μετασχηματισμού ατόμων, κοινωνιών και του κόσμου. Και η εκπαίδευση το κλειδί για να κατευθύνουμε αυτή τη δυναμική προς το κοινό καλό, αφήνοντας πίσω μας έναν κόσμο περιβαλλοντικά βιώσιμο και δίκαιο.
#WorldTourismDay #SustainableTourism #SustainableTransformation #SustainabilityEducation #EnvironmentalEducation
