Η 74η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχει ορίσει την 29η Σεπτεμβρίου ως τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Απώλεια και τη Σπατάλη Τροφίμων (International Day of Awareness of Food Loss and Waste - IDAFLW). Τόσο ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (Food and Agriculture Organization - FAO), όσο και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UN Environment Program - UNEP) διοργανώνουν σε αυτό το πλαίσιο στοχευμένες δράσεις, προκειμένου η διεθνής κοινότητα να ενημερώνεται για την έκταση του προβλήματος και να ενεργοποιείται για την αναζήτηση και την εφαρμογή ολοκληρωμένων και αειφορικών λύσεων για την αντιμετώπισή του, σε συλλογικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών:
- περίπου το 30% των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως χάνεται ή απορρίπτεται,
- ποσότητα για την οποία καταναλώνεται το 25% της συνολικής ποσότητας νερού του γεωργικού τομέα κάθε χρόνο,
- οδηγώντας στην παραγωγή του 8% των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Απώλεια τροφίμων μπορεί να συμβαίνει σε διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ακατάλληλος χρόνος συγκομιδής, δυσκολίες σε αποθήκευση και διάθεση, ανθρώπινα σφάλματα), ενώ η σπατάλη τους μπορεί να οφείλεται σε όρους του λιανεμπορίου (π.χ. περιορισμένη ζήτηση) ή της εστίασης (π.χ. έλλειψη προγραμματισμού), σε οικιακές συνήθειες (π.χ. αγορά ποσοτήτων που δεν καταναλώνονται έως την ημερομηνία λήξης των προϊόντων) κ.ά.
Πέρα από τις περιβαλλοντικές και οικονομικές προεκτάσεις, η μη σπατάλη και η ορθή αξιοποίηση τροφίμων έχει και μια ουσιαστική κοινωνική και ανθρωπιστική διάσταση. Η παροχή αδιάθετων ή τροφίμων που περισσεύουν σε άτομα και οικογένειες που βρίσκονται σε επισιτιστική ανασφάλεια, σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες (όπως άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, μονογονεϊκές οικογένειες, άστεγοι, πρόσφυγες και μετανάστες), αλλά και σε ολόκληρες κοινότητες που πλήττονται από φτώχεια ή κρίσεις, συνιστά πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης και ταυτόχρονα συμβολή στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Έτσι, η προσπάθεια περιορισμού της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων δεν είναι μόνο περιβαλλοντική προτεραιότητα, αλλά και ουσιαστική επένδυση στην κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ) είναι κομβικός. Όχι μόνο στη σχολική εκπαίδευση, όπου οι μαθητές/τριες αναπτύσσουν γνώσεις, στάσεις και δεξιότητες υπεύθυνης κατανάλωσης, αλλά και μέσα από προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης που ενδυναμώνουν πολίτες, επαγγελματίες, επιχειρήσεις, οργανισμούς, πολιτικούς, φορείς της κοινωνίας των πολιτών και λήπτες αποφάσεων. Μέσα από τη μάθηση, την ενημέρωση και την ενεργό συμμετοχή, η ΠΕ/ΕΑΑ συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας αειφορίας, στην κινητοποίηση της κοινότητας και στη δημιουργία πρακτικών λύσεων που περιορίζουν την απώλεια και σπατάλη τροφίμων.
Ορισμένες πρακτικές λύσεις για τη μείωση της απώλειας και σπατάλης τροφίμων, μέσω της ΠΕ/ΕΑΑ και της δράσης στην κοινότητα είναι:
- Η διανομή αδιάθετων τροφίμων μέσω κοινωνικών παντοπωλείων και τραπεζών τροφίμων.
- Σωστός προγραμματισμός και αποθήκευση σε σχολεία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
- Εφαρμογές και ψηφιακά εργαλεία που βοηθούν στον έλεγχο των αποθεμάτων και στη διαχείριση πλεοναζόντων τροφίμων.
- Εκπαιδευτικά προγράμματα και καμπάνιες ευαισθητοποίησης, για μαθητές, πολίτες και επαγγελματίες στον χώρο της εστίασης και του λιανεμπορίου.
Με αυτούς τους τρόπους και άλλες καινοτόμες δράσεις, η γνώση και η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας μπορούν να μετατραπούν σε πράξεις με άμεσο αντίκτυπο στην αειφορία και στην κοινωνική αλληλεγγύη.
Ο περιορισμός της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων αποτελεί σαφή προτεραιότητα στην Ατζέντα του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Στόχος 12.3), και η ΠΕ/ΕΑΑ, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις, υπηρετεί ενεργά αυτόν τον στόχο, καλώντας όλες και όλους μας να συμμετάσχουμε, να δράσουμε και να γίνουμε μέρος της λύσης.
#FoodLoss #FoodWaste #ForThePlanet #ForThePeople #Sustainability #SustainabilityEducation #EnvironmentalEducation
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου