Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2025

Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού (27 Σεπτεμβρίου) – Τουρισμός και αειφορία μέσα από τον φακό μιας μετασχηματιστικής εκπαίδευσης

 

Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού, ας αναλογιστούμε ότι ο τουρισμός είναι πολύ περισσότερα από μια οικονομική δραστηριότητα. Είναι άνθρωποι, εμπειρίες, πολιτισμός, φύση και σχέσεις. Κάθε ταξίδι που κάνουμε, κάθε τόπος που επισκεπτόμαστε, αφήνει ένα ίχνος – μέσα μας, αλλά και στον κόσμο γύρω μας. Καλλιεργεί νέες αξίες και στάσεις, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και ενισχύει την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι χώρες που συνδυάζουν τον τουρισμό με αειφορικά πρότυπα είναι πιο ειρηνικές, ανθεκτικές και δημιουργικές. Ταυτόχρονα, όμως, ο τουρισμός αντιμετωπίζει και πολλές προκλήσεις: περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εποχικότητα, κοινωνικές ανισότητες και πιέσεις σε ευαίσθητα οικοσυστήματα, επηρεάζουν αρνητικά κοινωνίες και περιβάλλον.

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού είναι αφιερωμένη στο θέμα “Tourism and Sustainable Transformation”  (Τουρισμός και Βιώσιμος Μετασχηματισμός). Η πρόταση για έναν Μετασχηματιστικό Τουρισμό (Transformative Tourism) προσεγγίζει τον τουρισμό ως ένα μέσο θετικής αλλαγής, που μετασχηματίζει τόσο τον ταξιδιώτη όσο και τον κόσμο γύρω του. Ανάλυση 250 επιστημονικών δημοσιεύσεων δείχνει ότι το πεδίο αυτό αναπτύσσεται ραγδαία, με έμφαση στην:

  • προσωπική ανάπτυξη των ταξιδιωτών,
  • θετικές αλλαγές στις κοινωνίες και στο περιβάλλον,
  • δημιουργία νέων τρόπων σκέψης και πρακτικών που συνδέουν την αειφορία με την τουριστική εμπειρία.  

Σε αυτό το πλαίσιο, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ) μπορούν να διαδραματίσουν έναν κρίσιμο ρόλο, τόσο στην τυπική/σχολική όσο και στην επαγγελματική τουριστική εκπαίδευση. Προωθώντας μετασχηματιστικές πρακτικές μάθησης – κριτικό στοχασμό, ενεργό συμμετοχή και κοινωνικά κατευθυνόμενη δράση – και ενσωματώνοντας βιωματικές δραστηριότητες, συνεργασία με τοπικές κοινότητες και εμπειρική μάθηση, μπορούν να συμβάλλουν σε μια καλύτερη αντίληψη και κατανόηση των πολυδιάστατων επιπτώσεων του τουρισμού. Μπορούν επίσης να ενισχύσουν μαθητές, επαγγελματίες αλλά και πολίτες να καλλιεργήσουν στάσεις, αξίες και δεξιότητες που προάγουν τον σεβασμό προς τη φύση, την αναγνώριση της αξίας της πολιτισμικής κληρονομιάς και την ευθύνη απέναντι στις τοπικές κοινωνίες.

Επιπλέον, η ΠΕ/ΕΑΑ μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη πιο συνειδητών και υπεύθυνων τρόπων σκέψης και λήψης αποφάσεων για αειφορικές τουριστικές πρακτικές, όπως:

  • Επιλογή προορισμών που δεν είναι κορεσμένοι τουριστικά.
  • Προτίμηση μορφών τουρισμού με μικρό ή θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα (πράσινος, αναγεννητικός, αργός).
  • Στήριξη υπηρεσιών που ενισχύουν την τοπική κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα.
  • Συμμετοχή σε δράσεις που προστατεύουν και αναδεικνύουν τα τοπικά οικοσυστήματα και πολιτιστικά αγαθά.

Ο τουρισμός μπορεί και πρέπει να γίνει μοχλός ενός αειφόρου μετασχηματισμού ατόμων, κοινωνιών και του κόσμου. Και η εκπαίδευση το κλειδί για να κατευθύνουμε αυτή τη δυναμική προς το κοινό καλό, αφήνοντας πίσω μας έναν κόσμο περιβαλλοντικά βιώσιμο και δίκαιο.

#WorldTourismDay #SustainableTourism #SustainableTransformation #SustainabilityEducation #EnvironmentalEducation


Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025

29.09.2025: Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Απώλεια και τη Σπατάλη Τροφίμων

Η 74η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχει ορίσει την 29η Σεπτεμβρίου ως τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Απώλεια και τη Σπατάλη Τροφίμων (International Day of Awareness of Food Loss and Waste - IDAFLW). Τόσο ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (Food and Agriculture Organization - FAO), όσο και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UN Environment Program - UNEP) διοργανώνουν σε αυτό το πλαίσιο στοχευμένες δράσεις, προκειμένου η διεθνής κοινότητα να ενημερώνεται για την έκταση του προβλήματος και να ενεργοποιείται για την αναζήτηση και την εφαρμογή ολοκληρωμένων και αειφορικών λύσεων για την αντιμετώπισή του, σε συλλογικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών:

- περίπου το 30% των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως χάνεται ή απορρίπτεται,

- ποσότητα για την οποία καταναλώνεται το 25% της συνολικής ποσότητας νερού του γεωργικού τομέα κάθε χρόνο,

- οδηγώντας στην παραγωγή του 8% των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Απώλεια τροφίμων μπορεί να συμβαίνει σε διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ακατάλληλος χρόνος συγκομιδής, δυσκολίες σε αποθήκευση και διάθεση, ανθρώπινα σφάλματα), ενώ η σπατάλη τους μπορεί να οφείλεται σε όρους του λιανεμπορίου (π.χ. περιορισμένη ζήτηση) ή της εστίασης (π.χ. έλλειψη προγραμματισμού), σε οικιακές συνήθειες (π.χ. αγορά ποσοτήτων που δεν καταναλώνονται έως την ημερομηνία λήξης των προϊόντων) κ.ά.

Πέρα από τις περιβαλλοντικές και οικονομικές προεκτάσεις, η μη σπατάλη και η ορθή αξιοποίηση τροφίμων έχει και μια ουσιαστική κοινωνική και ανθρωπιστική διάσταση. Η παροχή αδιάθετων ή τροφίμων που περισσεύουν σε άτομα και οικογένειες που βρίσκονται σε επισιτιστική ανασφάλεια, σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες (όπως άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, μονογονεϊκές οικογένειες, άστεγοι, πρόσφυγες και μετανάστες), αλλά και σε ολόκληρες κοινότητες που πλήττονται από φτώχεια ή κρίσεις, συνιστά πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης και ταυτόχρονα συμβολή στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Έτσι, η προσπάθεια περιορισμού της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων δεν είναι μόνο περιβαλλοντική προτεραιότητα, αλλά και ουσιαστική επένδυση στην κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΠΕ/ΕΑΑ) είναι κομβικός. Όχι μόνο στη σχολική εκπαίδευση, όπου οι μαθητές/τριες αναπτύσσουν γνώσεις, στάσεις και δεξιότητες υπεύθυνης κατανάλωσης, αλλά και μέσα από προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης που ενδυναμώνουν πολίτες, επαγγελματίες, επιχειρήσεις, οργανισμούς, πολιτικούς, φορείς της κοινωνίας των πολιτών και λήπτες αποφάσεων. Μέσα από τη μάθηση, την ενημέρωση και την ενεργό συμμετοχή, η ΠΕ/ΕΑΑ συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας αειφορίας, στην κινητοποίηση της κοινότητας και στη δημιουργία πρακτικών λύσεων που περιορίζουν την απώλεια και σπατάλη τροφίμων.

Ορισμένες πρακτικές λύσεις για τη μείωση της απώλειας και σπατάλης τροφίμων, μέσω της ΠΕ/ΕΑΑ και της δράσης στην κοινότητα είναι:

  • Η διανομή αδιάθετων τροφίμων μέσω κοινωνικών παντοπωλείων και τραπεζών τροφίμων.
  • Σωστός προγραμματισμός και αποθήκευση σε σχολεία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
  • Εφαρμογές και ψηφιακά εργαλεία που βοηθούν στον έλεγχο των αποθεμάτων και στη διαχείριση πλεοναζόντων τροφίμων.
  • Εκπαιδευτικά προγράμματα και καμπάνιες ευαισθητοποίησης, για μαθητές, πολίτες και επαγγελματίες στον χώρο της εστίασης και του λιανεμπορίου.

Με αυτούς τους τρόπους και άλλες καινοτόμες δράσεις, η γνώση και η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας μπορούν να μετατραπούν σε πράξεις με άμεσο αντίκτυπο στην αειφορία και στην κοινωνική αλληλεγγύη.

Ο περιορισμός της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων αποτελεί σαφή προτεραιότητα στην Ατζέντα του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Στόχος 12.3), και η ΠΕ/ΕΑΑ, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις, υπηρετεί ενεργά αυτόν τον στόχο, καλώντας όλες και όλους μας να συμμετάσχουμε, να δράσουμε και να γίνουμε μέρος της λύσης.

#FoodLoss #FoodWaste #ForThePlanet #ForThePeople #Sustainability #SustainabilityEducation #EnvironmentalEducation

 


Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2025

Πρόγραμμα 6ης Επιστημονικής Συνάντησης Νέων Ερευνητών και Ερευνητριών στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία (20-21/09/2025)

 

Η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕΛ.Ε.ΕΤ.Π.Ε.Α), σε συνεργασία με το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη) και το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σας προσκαλούν να συμμετάσχετε στην 6η Επιστημονική Συνάντηση Νέων Ερευνητών και Ερευνητριών στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία (ΠΕΑ).

Η Συνάντηση θα πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2025.

Αναλυτικό Πρόγραμμα

Αίτηση/Δήλωση Συμμετοχής